Tussen de stad Bad Berleburg, gelegen in het district Siegen-Wittgenstein, en de stad Schmallenberg in het Hoogsauerland is de WaldSkulpturenWeg te vinden, een kunstwandelroute die in de jaren 2000 tot 2010 is ontstaan. Op de toegangswegen die van deze twee steden naar de Rothaarsteig leiden, verloopt deze bijna 23 kilometer lange wandelroute ook over de Rothaarkamm en kruist bij Kühhude ook de Rothaarsteig. Internationaal bekende kunstenaars hebben met hun kunstwerken langs de WaldSkulpturenWeg een kunstwandelroute geschapen die tenminste in Duitsland uniek is. Intussen zijn alle 11 kunstwerken van dit jarenlange project voltooid. De kunstenaars hadden dus volop tijd om iets unieks te creëren. Het landschap dat de kunstwerken omgeeft wordt vooral gekenmerkt door sparrenbossen in de hoger gelegen gebieden en door gemengde bossen in de dalen. Combineer een wandeling langs de WaldSkulpturenWeg met een vakantie rechts en links van de Rothaarkamm. De steden Bad Berleburg in het Wittgensteiner Land en Schmallenberg in het Sauerland hebben namelijk nog veel meer te bieden.

De inwoners van Bad Berleburg en Schmallenberg waren eeuwenlang gescheiden door hun godsdienst, cultuur en door de Rothaarkamm – in sommige opzichten tot op de dag van vandaag. Om een brug tussen de identiteiten, tradities en vooroordelen te slaan, nodigde de conceptkunstenaar Jochen Gerz de inwoners van beide steden uit om een brief over de Rothaarkamm heen naar de andere stad te sturen en om in deze brief bijv. over associaties aangaande hun geboortegrond te schrijven. Aan de andere kant van de Rothaarkamm werden deze brieven vervolgens op in de stad opgestelde borden tentoongesteld. De onderwerpen van deze brieven waren: gevoelens, ervaringen, belevenissen en herinneringen van mensen op de vaak moeilijke weg naar de ander toe. Het project „De Wedstrijd“ vormt het begin- en eindpunt van de WaldSkulpturenWeg.

Boven het lang uitgestrekte dal bij de abdij Kloster Grafschaft zweeft een raadselachtig klanktapijt van verschillende tonen. De geluiden van de bossen en de velden voegen zich hier samen met mystieke geluiden die een natuurlijke oorsprong schijnen te hebben, maar toch helemaal niet vertrouwd klinken. Het geheim wordt pas ontsluierd, als men direct ervoor staat: De tonen komen uit de klanksculptuur „Boven de vijvers“, een kring van hoge koperen steles die de kunstenaar Andreas Oldörp volgens het principe van de orgelpijpen geconstrueerd en in het Bremeckedal geïnstalleerd heeft. Door te luisteren, te voelen en door gewaarwording kunnen de wandelaars genieten van kunst in de vrije natuur van een bebost dal.

Hier heeft de natuur de regie: „Schittering II“ is een lichtkinetische sculptuur, bestaande uit een stalen constructie van 1.000 bij 1.183,5 cm, met 196 beweeglijke, hangende, gepolijste, roestvrijstalen spiegels, elk 50 x 83 cm groot. De afzonderlijke componenten en het totale oppervlak van de lamellenwand, 719,5 x 1.183,5 cm, komen qua afmetingen overeen met een normaal filmdoek. Hierop worden de natuurlijke elementen licht en lucht, zon en wind, en hemel en aarde zwaaiend en schitterend in een sfeervol natuurschouwspel van oneindige variaties weerkaatst (net als het getijdenobject in Cuxhafen „Schittering I“ uit 1982 dat uit drijvende, mobiele waterspiegels bestaat).

Schoorstenen die uit de bodem van het bos omhoog rijzen, een windvaan, poorten die van grote ovenvorken gemaakt zijn en een reusachtige, door opengeslagen toverboeken omringde heksenketel in een klein, door paden omgeven dal – Lili Fischer plaatst de overblijfselen van een verzonken gewaand heksendorp op de van oudsher als „Heksenplaats“ bekend staande plek. Haar werk getuigt van de mythe heks en neemt de wandelaars mee naar een wereld van sprookjes en magie. Tegelijkertijd getuigt deze plek echter ook van de reële, gruwelijke vervolging van mensen tijdens de tijd van de heksenprocessen: aan de andere kant van de dalkom bevindt zich de „Verhoorplaats“, waar de vermeende heksen ooit ter dood veroordeeld werden.

„EEN AL TE GROTE MACHT VALT DOOR ZIJN EIGEN MASSA“. Dit citaat van Maarten Luther luistert de 7,50 m hoge en een onstabiele indruk makende sculptuur „De Kromstaf“ van Heinrich Brummack op. De kromstaf behoort tot de pontificalia van een rooms-katholieke bisschop. In 1072 werd de staf aan de Benedictijnse abdij Kloster Grafschaft verleend als herinnering aan de plicht die een abdij heeft om hulp te verlenen. In de loop der eeuwen werd hij meer en meer een teken van de kerkelijke macht. Toen de kerkelijke goederen in het kader van de secularisatie in 1803 onteigend werden, ging deze wereldlijke invloed – en hiermee ook de kromstaf van het klooster – verloren. Voor deze sculptuur die een van verre zichtbaar oriëntatiepunt op de weg van Schmallenberg en Bad Berleburg vormt, werd 2.613 kg aluminium verwerkt.
De firma HONSEL GMBH & CO. KG uit Meschede stelde voor deze sculptuur de 2.613 kg aluminium AlMg3 gratis ter beschikking.

De bijna vier meter hoge en circa 64 t zware staalsculptuur „Geen makkelijk spel“ van Ansgar Nierhoff staat op de Rothaarkamm als verrassend teken midden in het bos en thematiseert het conflict dat al eeuwenlang tussen de territoriaal, taalkundig, cultureel en confessioneel gescheiden regio's Sauerland en Wittgenstein heerst. Een massieve stalen wand wordt omgevormd tot een grote centrale poort, twee kleinere poorten en twee blokken. De waarnemer kan zien: alle delen passen in elkaar, scheppen een binnen en buiten en nodigen uit om erdoor te lopen. De dialoog tussen de afzonderlijke vormen van de sculptuur wordt verveelvoudigd door de dialoog met de ruimte die ze omgeeft, de natuur. Dit contrast maakt ontdekkingen, vergelijkingen en herinneringen mogelijk, die voor elke bezoeker verschillend zijn. Deze plek ligt niet ver van een kruising van wegen langs oude grenzen en laat de wandelaars deelnemen aan de verbondenheid van de regio's die elkaar vroeger vijandig gezind waren en aan het overwinnen van de oude grenzen.

De sculptuur „Steen-Tijd-Mens“ van de kunstenaar Nils-Udo lijkt net een archaïsche tempel: midden in het bos ligt een reusachtige vierkante rots die omringd wordt door een monumentale architectuur van boomstammen. De kwartsiet-monoliet weegt bijna 150 ton en vormt, één geworden met de verhevenheid van het bos, een monument en gedenkteken voor zichzelf: zijn grootte, zijn tijdloze verbondenheid met de aarde en zijn uniekheid. Ten overstaan van deze machtige eenheid ervaart de wandelaar zijn eigen vergankelijkheid en kwetsbaarheid.

„De Groene Pleisterplaats“ is een felgroen huis, dat in zijn architectuur heel gereduceerd en volledig vergroeid is met de biotoop die het omgeeft. De plastiek werd ontworpen door de kunstenares Gloria Friedmann, die de natuur en de verhouding van de mens tot de natuur tot het centrale onderwerp van haar oeuvre heeft gemaakt. Door het warrige groen van de struiken ziet het huis dat aan drie zijden dicht is, er van veraf uit als een monochroom teken, als een plastiek als men dichterbij komt en als een herberg als men er direct voor staat. Door de rustikale en eenvoudige inrichting wordt deze indruk nog versterkt. Het is echter niet raadzaam om De Groene Pleisterplaats bij een onweer als schuilplaats te gebruiken: Het pleisterwerk en de bouwplaten worden door een solide stalen constructie gedragen. De firma EJOT Baubefestigungen GmbH, Bad Laasphe, nam de sponsoring voor de bouw van de sculptuur en tevens de coördinatie van alle bouwwerkzaamheden voor zijn rekening. Voorts stelde deze firma het personeel voor de montage, de schroeven en de bevestigingsmiddelen ter beschikking.

Alleen vanuit vogelperspectief kan men het 44 x 28 m metende „Monument van de verdwenen valk“ helemaal zien. Met behulp van opgeworpen aarden wallen heeft de New Yorkse kunstenaar Alan Sonfist op een open plek in het Wittgensteiner bos het silhouet van een zwevende valk laten modelleren. De aarden wallen doen aan de verdedigingsheuvels van de Keltische forten in de directe omgeving denken en werden met boomsoorten beplant, die het bos in deze regio vroeger overheersten, maar door de mensen verdrongen werden. Met het hek dat op het silhouet volgt, beschermt Sonfist zijn kunstwerk symbolisch tegen mensen en dieren die door willekeur resp. wegvreten de oorzaak ervan zijn dat de oorspronkelijkheid van de natuur vaak onherstelbaar verloren gaat.

Gast informatie Schmallenberger Sauerland
Poststraße 7 | 57392 Schmallenberg

Telefoon: +49 2972 97400
Fax: +49 2972 974026

E-mail: info@schmallenberger-sauerland.de
Website: www.schmallenberger-sauerland.de

Onsite raadpleging

Gästeinformation Bad Berleburg
Goetheplatz 3 | 57319 Bad Berleburg

Telefoon: +49 2751 93633
Fax: +49 2751 936343

E-mail: info@blb-tourismus.de
Website: www.blb-tourismus.de